Bij vijf volwassen patiënten die in de afgelopen 3,5 maand zijn verwezen naar Het Oogziekenhuis Rotterdam is een (kerato)conjunctivitis veroorzaakt door infectie met Neisseria gonorrhoeae vastgesteld. Het ging om twee vrouwen en twee mannen in de leeftijd van 20 tot 24 jaar en één man van 38 jaar. Van één patiënt is bekend dat er naast de conjunctivitis ook genitale klachten waren. Twee patiënten ontkenden het risico op een SOA. Bij drie patiënten was er corneale betrokkenheid met stromale verdunning. Vier van de vijf patiënten zijn opgenomen geweest in verband met de ernst van de aandoening.
Door de afdeling Medische Microbiologie van het Maasstad Ziekenhuis wordt o.a. de kweek op N. gonorrhoeae uitgevoerd voor verschillende ziekenhuizen in de regio Rotterdam. In 2023 is tot eind juli door dit laboratorium bij 9 cornea- of conjunctivaswabs N. gonorrhoeae vastgesteld, terwijl er in de 6 jaren daarvoor bij maximaal 5 cornea- of conjunctivaswabs per jaar N. gonorrhoeae is vastgesteld. Het aantal aanvragen was de afgelopen 7 jaar stabiel, en over de eerste zeven maanden van dit jaar conform voorgaande jaren. Ook oogartsen in andere delen van het land, waaronder Nijmegen, Arnhem en Groningen, gaven bij de vergadering van de Cornea werkgroep aan recent patiënten te hebben gezien met (kerato)conjunctivitis op basis van N. gonorrhoeae. De mogelijke toename van jongvolwassen patiënten met conjunctivitis veroorzaakt door N. gonorrhoeae kan passen bij de stijgende trend van gonorroe onder jongvolwassenen in Nederland.1 Maar ook bij patiënten zonder genitale klachten moet men op deze infectie bedacht zijn. N. gonorrhoeae is één van de vijf bacteriën die door intact cornea-epitheel kunnen penetreren.
Bij hoge verdenking op infectie met N. gonorroeae wordt in Het Oogziekenhuis Rotterdam direct een Gram-preparaat ingestuurd. Ook wordt een wattenstok ingestuurd voor PCR (inclusief Chlamydia) en kweek, met aanvullend een resistentiebepaling. Bij aanwezigheid van Gram-negatieve kokken in het Gram-preparaat en/of positieve PCR/kweek wordt volgens de SOA-richtlijn éénmalig ceftriaxon 500 mg intramusculair toegediend (of 1000 mg bij de huidige leveringsproblemen). Daarnaast wordt het oog ieder uur gespoeld, ook ’s nachts. Er wordt in de SOA-richtlijn geen advies gegeven t.a.v. topicale behandeling, maar het lijkt zeker bij corneale betrokkenheid verstandig topicale antibiotica toe te voegen. I.v.m. wisselende resistentiepatronen en beschikbaarheid kiezen wij nu voor een combinatie van twee van benzylpeniciline, ofloxacine en/of azithromycine druppels. Zodra dit mogelijk is, wordt de topicale behandeling aangepast op geleide van het resistentiepatroon.
Bronnen: Het Oogziekenhuis Rotterdam, Maasstad Ziekenhuis Rotterdam, 1https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2486167-toename-gonorroe-besmettingen-zet-door-jongeren-denken-een-soa-so-what
